Din, İnanç ve Kült Üzerine Filmler Listesi
Dini filmler listesinde; din, inanç, ve kültler ile ilişkili filmlere yer verilmiştir. Liste filmleri islam ve ilahi dinler ile peygamber, ateizm, deizm ve agnostizm perspektifinden de yaklaşımlar sunmaktadır.
Bahadır Mahmutİlişkili Yazılar
Sayfa İçeriği
Din, İnanç ve Kült Filmi
Din, İnanç ve Kült Nedir?
Öncelikle film listesinin içeriğini oluşturan kavramlara bakılmasında fayda var.
Din nedir?
T.D.K Sözlüğü: Tanrı’ya, doğaüstü güçlere, çeşitli kutsal varlıklara inanmayı ve tapınmayı sistemleştiren toplumsal bir kurum, diyanet.
İnanç Nedir?
T.D.K Sözlüğü: Bir düşünceye gönülden bağlı bulunma.
Kült Nedir?
T.D.K Sözlüğü: 1. Din (I) – Tanrı’ya, doğaüstü güçlere, çeşitli kutsal varlıklara inanmayı ve tapınmayı sistemleştiren toplumsal bir kurum, diyanet.
…
3. Belli bir dönemde aşırı ilgi gören film vb.
Oxford Sözlüğü: Popüler hale gelen bir yaşama biçimi, tavır, fikir.
Yukarıdaki kavramlar incelendiğinde hepsinin ortak noktasının bağlanma eylemi olduğu anlaşılır. Asıl eylem bir şeyi bilmek, öğrenmek, mücadele etmek, savaşmak, sevmek veya başka bir şey değil bağlanmaktır. Motivasyon olduktan sonra bağlanılacak şey rahatlıkla bulunabilir. Ortada binlerce din-mezhep ve peygamberin olmasının sebeplerinden biri de budur. Bağlanma motivasyonu dinlerden çıkartılıp sanata, doğaya, aileye, sevgiliye, çocuğa, paraya, adalete, yaşama, bir müzik grubuna veya başka herhangi bir şeye de yönlendirilebilir. Bu sebeple aslına bakılırsa bu liste filmleri bir çok üst ve alt başlıktan sıyrılarak herhangi bir şeye karşı kurulan “rasyonel olmayan, aşırı bağlanma” üzerine filmler olarak yorumlanabilir. Çünkü bu filmler her ne kadar faklı şeyleri anlatan farklı filmler gibi görünselerde konuları “rasyonel olmayan, aşırı bağlanma”tan ibarettir. Özne değiştirilebilir.
Bağlanma Konusunun Din, İnanç ve Kültler Bağlamında Önemi
Din, inanç ve kültler rasyonel olmayan, aşırı bağlanma için en uygun yataktır. Henüz bilimin olmadığı dönemlere atılmış referanslar, hiçbir zaman bilemeyeceğeniz ancak inanabileceğiniz önermeler, her rasyonel düşünceyi ezebilme kabiliyetine sahip kutsallar…
İnanın veya inanmayın sonuçta geriye dönüp bakıldığında din, inanç ve kült kavramlar dünyayı ve dünya tarihini baştan sona şekillendirmiştir. Rasyonel şekilde bu kavramların temeli olmasa dahi etkileri çok geniş ve belirgindir. Doğrudan ve dolaylı olarak savaşlardan, keşiflere, sınırlara, kültürlerden, yaşama motivasyonuna, finansal oluşumlardan sanata kadar her noktanın dibi yeteri kadar kazıldığında din, inanç veya kült referanslar ile karşılaşılabilir.
Sanat ile Din, İnanç ve Kültlerin İlişkisi
Sanat eserleri içerlerinde bu kavramlara ilişkin barındırdıkları referanslar kadar kendileri de zaman içerisinde bu kavramların referansı haline gelmeye başlamışlardır. Bunun başlıca sebebi bu kavramların gerçek anlamda referanslarının olmamasıdır. Sanat disiplinleri bu kavramlara karşı kurulacak bağlılık için kurtarıcı haline gelmişlerdir.
İlişki çift yönlüdür. Din, inanç ve kültler sanat disiplinlerini etkiler ve değiştiriken, bir fresk bir dinin tüm geçmişini değiştirebilir veya bir müzik eseri başka bir dinin ritüelinin değişmezi haline gelebilir. Bir adamın yaşadığı zulümün hikayesi arkasından gelen milyarları etkileyebilir.
Bu çift yönlü ilişkinin farklı sonuçları ortaya çıkmıştır. Örneğin kilise korosu, semazenler, ilahiler gibi. Veya Allah tarafından indirildiğinin ispatı sanatsal değeri ile belirlenen Kuran gibi. Dini anlatmak için çekilen filmler veya ruhani varlığı yükseltmek amacıyla ümmet halinde hareket edebilmek için yazılan şarkılar, hazırlanan kareogrifiler, danslar gibi.
Sonuç olarak girift haline gelmiş ilişkinin iki tarafı da birbirinden çok fazla beslenmiştir. Aşağıdaki film listesi içerisinde din, inanç ve kültlerle sinemanın yaşadığı ilişkiye yer verilecektir. Listede yer alan filmlerin bazıları bu kavramları destekler ve yüceltirken bazıları ise bahse konu kavramların mesnetsizlikleri üzerine odaklanarak onları alaşağı etmeye çalışacaktır.
Din, İnanç ve Kültler ve Sinema
İzleyicinin sinemaya yaklaşımı ile bağlanma motivasyonu içerisindeki bir insanın din, inanç ve kült kavramlara yaklaşımı benzerlik gösterir. Sinema izleyicisi filmi izlerken filmin yaratıcılarının fikir ve yöntemlerinin baştan kabul ederler. Filmler tabiki sorgulanır ama genel olarak kendi evrenleri kabul gördükten sonra bu sorgulama alanı açılır. Örneğin Yüzüklerin efendisiyle orta evreni kabul ede sonrasında film içerisindeki o evrene ait olmayan şeyleri sorgularsınız. din, inanç ve kült kavramlarda benzer şekilde işler bir yaratıcının içinde bulunacağınız için kabul etmeniz gereken evereninde yaşamaya başlarsınız. tek bir sıkıntı vardır bu evrende bazı dar çerçeveler dışında sorgulamalar pek hoş karşılanmayabilir.
Film Listesinin Yaklaşımı
Din, inanç ve kültler üzerine filmler listesinde yer alan filmler farklı başlıklar ve bu başlıkların kesişimleri altında kategorize edilebilir.
İslam Filmler veya Diğer İlahi Dinler ile İlgili Filmler
Aslına bakılırsa bu filmlerin tamamı kendilerine, dini tekrardan kanıtlama ve zahiri bir referans oluşturma görevi biçmiş filmlerdir. Tüm fikir ve görüşler ve dinler de zaman içerisinde zayıflamaya başlar. Bu sebeple ne kadar çok yinelenirlerse o kadar çok varlıklarını devam etme fırsatı bulurlar. Sanat ve günümüzde sinema bunun için en elverişli kanallardan biridir. Edebiyat, resim, heykel ile defalarca tekrarlanan anlatılar bir kere de sinemanın kabiliyetleri ile aktarılmaktadır.
Bu kapsamda yer alan filmler diğer filmlere nazaran daha fazla fonlanma ihtimaline sahiptirler.
Peygamber Filmleri
Peygamberden kasıt hem ilahi dinler tarafından tanınan resmi peygamberleri hem de o film için peygamber niteliklerine bürünen karakterleri barındıran filmlerdir. Bu filmlerde genel olarak karşılaşılan şey peygamberin görevinden ötürü içerisinde bulunduğu çarpık yapıyla mücadelesi çevresinden farklı olması sebebiyle yaşadığı sıkıntılardır. Filmlerde yer alan peygamberlerin bazıları dine hizmet ederken bazıları ise din karşıtı görünüm sergilerler.
Ateizm, Deizm, Agnostizm Filmleri
Ateist, deist, agnostik fikirler üzerine kurgulanmış filmler listenin önemli bir kısımını kaplamaktadır. Bu filmler her ne kadar mantık yoluyla dinleri çürütme yoluna gitseler de kendi içlerinde de savundukları fikirler için çelişkiler barındırabilirler.
En İyi Din, İnanç ve Kült Filmleri
- Rosemary’s Baby (1968) – Roman Polanski
- There Will Be Blood (2007) – Paul Thomas Anderson
- Takva: A Man’s Fear of God (Takva) (2006) – Özer Kızıltan
- Faust (Faust: Eine deutsche Volkssage) (1926) – F.W. Murnau
- Monty Python’s Life of Brian (Life of Brian) (1979) – Terry Jones
- Andrei Rublev (Andrey Rublev) (1966) – Andrei Tarkovsky
- Breaking the Waves (1996) – Lars von Trier
- Häxan (1922) – Benjamin Christensen
- The Seventh Seal (Det sjunde inseglet) (1957) – Ingmar Bergman
- Onibaba (1964) – Kaneto Shindô
Din, İnanç ve Kült Üzerine Filmler Listesi
Sıralama (listeleme, gösterim, IMDb puanı)- The Gospel According to St. Matthew (Il vangelo secondo Matteo) (1964) – Pier Paolo Pasolini
- Carnival of Souls (1962) – Herk Harvey
- Rosemary’s Baby (1968) – Roman Polanski
- The Tree of Life (2011) – Terrence Malick
- There Will Be Blood (2007) – Paul Thomas Anderson
- Takva: A Man’s Fear of God (Takva) (2006) – Özer Kızıltan
- Faust (Faust: Eine deutsche Volkssage) (1926) – F.W. Murnau
- Nazarin (Nazarín) (1959) – Luis Buñuel
- The Sentinel (1977) – Michael Winner
- The Man from Earth (2007) – Richard Schenkman
- The Message (1976) – Moustapha Akkad
- The Passion of Joan of Arc (La passion de Jeanne d’Arc) (1928) – Carl Theodor Dreyer
- Ordet (1955) – Carl Theodor Dreyer
- Monty Python’s Life of Brian (Life of Brian) (1979) – Terry Jones
- Zeitgeist (2007) – Peter Joseph
- Holy Smoke (1999) – Jane Campion
- The Ten Commandments (1956) – Cecil B. DeMille
- The Holy Mountain (La montaña sagrada) (1973) – Alejandro Jodorowsky
- Jesus Camp (2006) – Heidi Ewing, Rachel Grady
- Andrei Rublev (Andrey Rublev) (1966) – Andrei Tarkovsky
- The Last Temptation of Christ (1988) – Martin Scorsese
- Breaking the Waves (1996) – Lars von Trier
- Wings of Desire (Der Himmel über Berlin) (1987) – Wim Wenders
- The Exorcist (1973) – William Friedkin
- The Devils (1971) – Ken Russell
- Häxan (1922) – Benjamin Christensen
- The Matrix (1999) – Wachowski Brothers
- The Seventh Seal (Det sjunde inseglet) (1957) – Ingmar Bergman
- Au Hasard Balthazar (1966) – Robert Bresson
- Ben-Hur (1959) – William Wyler
- Onibaba (1964) – Kaneto Shindô
- Eyes Wide Shut (1999) – Stanley Kubrick
- Orgazmo (1997) – Trey Parker
Matta’ya bağlı kalarak İsa’nın havarileri ile birlikte dini yayma çabası, karşılaştıkları zorluklar ve İsa’nın çarmıha gerilmesi ile ardından yaşananlar Passolini yönetmenliğinde aktarılıyor.
Arkadaşlarıyla birlikte geçirdiği travmatik trafik kazasının ardından Mary Henry gizemli terk edilmiş bir karnavala çekildiğini fark eder.
Genç çift Rosemary ve Guy, hayatlarına yeni taşındıkları evde devam edeceklerdir. Zaman içerisinde taşındıkları ev ve komşularından ve hatta en aykını Guy’dan rahatsızlık duymaya başlayacak Rosemary yaşamının büyük bir risk altında olduğunu anlayacaktır.
Jack, çocukken yaşadığı travmanın ve ebeveynlerinin kendisine ile kardeşlerine karşı tutumları sebebiyle orta yaşlarında dahi atlatamadığı bir kriz içerisindedir. Krizini çözmek için tüm varlık konusunu sorgulması gerekecektir.
Petrol, din, iktidar ve cemaat arayışı içerisinde kaybolmuş iki adamın çılgınlığın eşiğinde, etraflarındaki her şeyi ezip geçtikleri birbirleri ile kesişen hayatları.
Muharrem Allah’ın gösterdiği yolda yaşamını şekillendirmektedir ta ki bir cemaat tarafından Allah’a adanmışlığı fark edilinceye kadar. Muharrem, ruhani olarak kendini adadığı Allah ve din kavramlarının dünyevi şekilleri ile yüzleşecektir.
Mephisto, Tanrı ile Dünya üzerine bahse girer. Bahsin kazananı, kendisini ilim irfana adamış olan Faust’un ruhunu Mephisto’ya teslim edip etmeyeceği ile belli olacaktır. Mephisto amacına ulaşmak için yer yüzüne iner.
Nazarin saf dini duyguları ile yaşamını ve rahiplik görevini sürdürmek istemektedir. Alışılmışın dışındaki bu tutumu zamanla yalnızlaşma ve karşı koymaya evrilecektir.
Alison Parker yalnız yaşama kararı ile taşındığı dairesinde bazı gariplikler ile karşılaşacaktır ve mental çöküntüye maruz kalacaktır. Kendisine ne doktorlar ne avukat sevgilisi ne de polis memurları yardımcı olamayacaktır. Rahatsızlığı derinleşen Alison’ı sadece seçilmişler kurtarabilir.
Profesör John Oldman kendisi için düzenlenen veda partisine katılan yakınlarının bildiklerini alt üst edecektir. Dostlarını kabullenmeye hazır olmadıkları beklenmedik bir gerçekle başbaşa bırakacaktır.
6. yüzyılda adaletsizlik, kölelik, alkol ve uyuşturucunun içine düşmüş Mekke’nin kurtuluşu için Cebrail tarafından ziyaret edilen Muhammed, insanları tek bir Tanrı’ya inanmaya ve iktidar sahiplerine karşı direnmeye davet eder.
1431 yılında, Jeanne d’Arc sapkın suçlamalarla yargılanmaktadır. Dini mahkeme, Jeanne’i ölüm cezasından kurtarmak ve toplumda dini bütünlüğü sağlamak için kutsal görüş iddialarını geri almaya zorlar.
Borgen ailesi varlığını farklı bir muhafazakarlık içerisinde sürdürmeye çalışmaktadır. Ailenin içerisinde yer aldıkları toplum içerisinde kabul görmeyen dini görüşleri zamanla farklı şekillerde aile içerisindeki çatışmaların da ana konusu haline gelecektir.
İsa’nın yanındaki ahırda, Noel’de doğan Nazareth’li Brian, hayatını mesihle karıştırılarak, ahmaklık ve hatalarla dolu şekilde geçirir.
Üç bölümden oluşan belgeselin birinci kısmında pagan inanışlarının günümüz dinlerinin altyapısı ile ilişkisi, ikinci kısmında 11 Eylül ve benzeri olayların toplumların mobilize edilmesi ile ilgilsi, son bölümde ise dünya ekonomisi üzerine kurulmuş kartel ile ilgili detaylara yer verilmektedir.
Hindistan gezisine çıkan Ruth, gezi sırasında tanıştığı bir guru sayesinde yeni bir insana evrilir. Normal düzenine, ailesinin yanına Sydney’e dönmesi ile tüm dünyası tepe taklak olacaktır.
Mısırlı Prens Musa, gerçek mirasını ve halkının kurtarıcısı olarak ilahi görevini öğrenir. Musa’nın on emiri insanlığa bırakacağı en önemli mirasıdır.
Güçlü bir simyacı; Mesih benzeri bir karakter ve yedi materyalist figürü aydınlanmayı umdukları Kutsal Dağ’a götürür.
Diğerlerinden farklı olarak Kids on Fire isimli yaz kampında, çocuklara normal yaz kampı aktiviteleri yaptırılması yerine, gerçek birer hıristiyan savaşçısı olmaları için çalışmaktadır.
On beşinci yüzyıl Rus ikonografı Andrei Rublev’in hayatı.
İsa’nın yaşantısı, çarmıha gerilişine giden yol ve ardından bir dini ortaya çıkaracak olan çektiği bitmek bilmeyen acılar.
İskoçya’nın tutucu bir kasabasında yaşayan Bess, tüm tanrı inancı ve kısıtlamalar içerisinde hayallerindeki adam, Jan’i bulur. Onunla evlenir ve seks hayatının içerisine dalar. Bess’in hayatı ve görüşleri, Jan’in geçireceği kaza ile yeniden şekillenmek zorunda kalacaktır.
Damiel ve Cassiel isimli melekler, henüz duvarı yıkılmamış olan Berlin şehrinde insanları gözlemleyerek düşüncelerini dinleyebilmektedir. Damiel gördüğü bir trapezciye yakınlık hissedecek ve insanlara özgü hisleri yaşayabilmek adına ölümlü olmaya karar verecektir.
12 yaşındaki kız çocuğu gizemli bir varlığın etkisi altında kendisine zarar vermektedir. Onu kurtarmak isteyen annesi rahip Max von Sydow’dan yardım alacaktır.
The Exorcist, tüm zamanların en korkunç filmleri arasında gösterilen ve en çok gönderme yapılan korku filmlerindendir.
17. yüzyıl Fransa’sında Peder Urbain Grandier, Loudun şehrini Cardinal Richelieu’nun yolsuzluğundan korumak istiyor. Tüm şehri ele geçirecek histeri cinsel olarak bastırılmış bir rahibe tarafından büyücülük yapmakla suçlandığında ortaya çıkacaktır.
İnanç ve kült kavramları üzerine yapılmış en yıkıcı filmlerden birisi, yasaklı ve kült bir Ken Russell baş yapıtı.
Büyücülük ve cadı kavramının Avrupa’da histerik şekilde hayat bulmasının anlatıldığı 1922 yapımı Benjamin Christensen belgeseli.
Cadılık ve şeytan üzerine shockumentary yaklaşımıyla çok şey anlatan Häxan cinsellik, işkence ve çıplaklık barındıran içeriği sebebiyle yasaklanan filmler arasında bir kült klasiktir.
Sadece getirdiği teknolojik yenilikler ve bunların sinemaya katkısı ile en iyi filmler arasına girebilecek The Matrix, tüm senaryonun felsefe ile iç içe geçişen yapısı, yarattığı görsel dünya ile de sinema için verilmiş en iyi eserlerden biri.
Bilgisayar hackerı Neo, kendisine gizemli şekilde ulaşan asiler sayesinde yaşamın ikinci bir katmanının olduğunu farkına varıp gerçeklere ulaşabilmek için mücadele vermeye başlayacaktır.
Savaştan sağ çıkmayı başarmış şovalye Antonius Block evine doğru yol alırken veba salgının kırıp geçirdiği topraklarda ölüm ile karşılaşır. Arkasında savaşı bırakmasının hiç bir anlamı yoktur. Ölüm karşısında ve sıra kendisindedir. Ölüme hayatına karşı satranç oynama teklifinde bulunan Antonius’un hikayesi tüm ölümlülerin acınası ağıtına dönüşecektir.
Sinema tarihinde ölümün tasviri üzerine yapılmış en iyi filmlerden birisi olan The Seventh Seal, karanlığı, şiirselliği, oyunculuğu, imgeleri, öyküsü ile her dönemin kült klasiği.
Marie ve sevgili eşeği Balthazar’ın hayatının bir çok noktada birbiri ile kesişir. Genel olarak yaşadıkları şey; hayat içerisinde sürüklenmek, psikolojik ve fiziksel şiddet altında hayatta kalmak zorunda olmak ve taşıyamayacakları yükler altına girmek zorunda kalmaktır.
Robert Bresson'ın Balthazar isimli bir eşek üzerinden öykü anlatımı yapması olarak da görülebilecek belki bundan daha çok Balthazar isimli eşeğin hayatını anlattığı filmi.
Prens Ben-Hur, çocukluk arkadaşı dönemin Roma generali tarafından tutsak alınır. Ben-Hur özgürlüğü ve intikamı için savaşacaktır. Bu mücadele içerisinde hem veba salgını hem de İsa’nın çarmıha gerilme süreci öykünün sadece diğer bileşenleri haline gelecektir.
William Wyler'ın Hollywood için ile büyük kaçan filmi. Uzun çekim süreci, bütçesi, kullanılan figüran, kostüm ve set sayısı dönemine kadar ki en büyük yapım. Tüm bu büyüklüklere rağmen William Wyler'ın elinde mükemmel bir akışta işlenmiş öykü.
Savaşa giden Kichi’nin eşi ve annesi açlıktan kırılmaktadır. İkili açlıktan ölmemek için savaştan kaçan samuray ve askerlerin eşyalarını ele geçirip satmaktadır. Ta ki oğul/eş Kichi’nin yakın arkadaşı sağ olarak savaştan dönüp Kichi’nin eşine sarkıntı olmaya başlayıncaya kadar.
Savaşın ardından geride kalanlara dair en etkileyici yapımlardan biri. Kısıtlı olanak ile Kaneto Shindô'nun yarattığı atmosfer ve karakter dinamikleri filmi başyapıt seviyesine taşıyor.
Dr. William Harford ve eşi Alice Harford’un ilişkilerini sorgulamalarının ardından William kendisini karanlık ve tehlikeli bir cemiyet hayatı içerisinde bulur. Katıldığı gecenin ve içinde bulunduğu psikolojik sıkıntıların çözümü ise eşi Alice’te saklıdır.
Kubrick'in ölmeden önce burjuva ve sosyeteyi açık ettiği, aile, evlilik ve kadın erkek ilişkisinin aksayan tüm noktaları ile eleştirilerini en üst seviyeye çektiği, cinsellik ile şekillenen yaşantımızın tavizsiz eleştirisi.
Dindar ve mazlum Joe Young evlenmek için Tanrı’dan daha fazlasına ihtiyacı vardır. Para. Bir gün Tanrı adına dilenirken(!) aydınlanır ve evlenebilmek ihtiyacı olan paraya ulaşabilmek için porno film setinde süper kahraman rolü almaya karar verir.
Bir çok ünlü ünsüzün yer aldığı, iyi sayılabilecek prodüksiyonu ile klasik haline gelmiş Trey Parker kültü.
Paylaş